87 urodziny papieża Franciszka. Jest piątym najstarszym papieżem w historii

W ostatnich latach życia sędziwy wiek bardzo odbijał się na zewnętrznym wyglądzie Leona XIII. Zwłaszcza na jego twarzy, która stała się blada, wręcz przezroczysta, ale oczy były wciąż przenikliwe. Istotnie, jego myśl, trzeźwość umysłu i duch pozostawały żywe, pomimo słabnącego ciała. Kilka miesięcy przed śmiercią 93-letni papież przyjął na audiencji amerykańskiego biskupa – a wtedy jeszcze przybycie zza Atlantyku było nie lada wyprawą. Na zakończenie spotkania biskup rzekł:

– Przykro mi na myśl, że nie będę miał przyjemności zobaczyć Waszej Świątobliwości ponownie.

– Czy ksiądz cierpi na jakąś chorobę? – zapytał Leon XIII.

Zmarły w 1903 roku, pozostaje najstarszym (urzędującym) papieżem w historii. Żył 93 lata i 4 miesiące, rządził Kościołem przez 25 lat (dłuższe były tylko pontyfikaty Piusa IX i Jana Pawła II). Co do kolejnych najdłużej żyjących papieży, historycy nie mają do końca pewności. Nie da się dokładnie określić dat urodzenia Celestyna III i Jana XXII, papieży żyjących odpowiednio w XIII i XIV wieku, ale prawdopodobnie żyli odpowiednio 92 i 90 lat. 

Klemens XII, XVIII-wieczny papież, żył 87 lat i 9 miesięcy, następny jest już papież Franciszek, który 17 grudnia kończy 87 lat. W wielu zestawieniach Franciszek zajmuje nie piąte, lecz trzecie miejsce, ale jest to wynik wątpliwości co do wieku Celestyna III i Jana XXII. Na ogół nie znamy również wieku papieży w pierwszym tysiącleciu chrześcijaństwa.

Gdyby liczyć wiek papieża Benedykta XVI w momencie śmierci (95 lat i 8 miesięcy), a nie w chwili abdykacji, czyli zakończenia pontyfikatu, to on byłby najstarszym w historii Kościoła papieżem.

Argentyna i pochówek

W swoje 87 urodziny papież wprowadził opinię światową wywiadem udzielonym meksykańskiej telewizji N+, w którym wyjawił, iż obrał już swoje miejsce pochówku. Pragnie być pochowany w bazylice Santa Maria Maggiore, zapowiedział też modyfikacje w rycie pogrzebu. Być może dotyczą one możliwości pochówku w innymi miejscu niż Groty Watykańskie, bo na razie tylko tę możliwość zakłada wydane w 2000 roku “Ordo Exsequiarum Romani Pontifici”. 

W ostatnich wiekach, wszystkie pogrzeby i pochówki papieskie miały miejsce w Bazylice Watykańskiej. Zdarzało się, że po pewnym czasie ciała niektórych papieży były przenoszone do innych kościołów: ciało Leona XIII 21 lat po jego śmierci przeniesiono do bazyliki na Lateranie, Piusa IX – do bazyliki św. Wawrzyńca. Tylko jeden papież było pochowany poza Bazyliką Watykańską, ale chodzi o zmarłym na wygnaniu w Valence Piusie VI, którego ciało z kolei sprowadzono do Rzymu i urządzono powtórny pochówek na Watykanie. Czego dotyczy modyfikacja, o której wspomniał Franciszek – nie jest pewne. Papież wspomniał, że chodzi o “uproszczenie” ceremonii: 

– Kiedy przychodzi starość i ograniczenia, trzeba się przygotować. Dlatego spotkałem się z ceremoniarzem, by uprościć papieskie pogrzeby – powiedział.

Ale wywiad z Valentiną Alazraki nie miał charakteru pożegnalnego, przeciwnie. Franciszek zadeklarował, że mimo sędziwego wieku i ostatnio przebytej infekcji płuc, przez którą odwołał podróż do Dubaju, nie zamierza rezygnować z urzędu. Tymczasem pogłoski o jego abdykacji powtarzane są właściwie od 2014 roku. Rzeczywiście, papież nigdy nie potwierdził, że chce abdykować. W dwóch niezależnych kontekstach potwierdził tylko, że papieże mają do tego prawo, jak na przykład Benedykt XVI, a odnosząc się do swojego wieku powiedział, że nie wie, jak długo jeszcze będzie kierował Kościołem. “Może rok, może dwa…” – co niektórzy zinterpretowali jako zapowiedź rezygnacji w tym właśnie czasie.

Od dłuższego czasu mówi się o najgłośniejszej podróży apostolskiej Franciszka – tej, która się jeszcze nie odbyła. Mowa o podróży do jego ojczyzny, którą opuścił, gdy wybrał się na konklawe w 2013 roku i od czasu wyboru na papieża do dziś ani razu nie złożył tam oficjalnej wizyty. Zaskakuje to zwłaszcza, gdy przypomnimy sobie liczne podróże Jan Pawła II do Polski oraz dwie podczas pontyfikatu (i trzecią po) Benedykta XVI do Niemiec. Dlaczego papież nie pojechał do Argentyny?

Podróż do Argentyny – jak wspomniał papież – trzeba będzie rozważyć, tymczasem pewna wydaje się wizyta apostolska w Belgii, którą Franciszek zapowiedział w wywiadzie dla telewizji N+.

Pontyfikat na wózku inwalidzkim

Franciszek od dłuższego czasu porusza się na wózku inwalidzkim, mimo wszystko wciąż jest aktywny. Prowadzi modlitwę “Anioł Pański” – nawet jeśli musiał to zrobić nie z okien Pałacu Apostolskiego, ale z Domu św. Marty, w trakcie leczenia infekcji płuc. Nawet jeśli nie zawsze odczytuje całe przygotowane przemówienie, lecz robi to za niego ksiądz z Sekretariatu Stanu. Nie zmienia się zasadniczo kalendarz jego codziennych aktywności: audiencje, spotkania, przemowy, środowe audiencje generalne. Ich uczestnicy wrzucają do sieci zdjęcia, zwłaszcza jeśli uda się zrobić “selfie z papieżem”. Jedno jest pewne: Franciszek nie oszczędza się.

Dr Fabrizio Pregliasco, dyrektor medyczny IRCCS Ospedale Galeazzi-Sant’Ambrogio, a także profesor nadzwyczajny higieny ogólnej i stosowanej w sekcji wirusologii na Wydziale Nauk Biomedycznych dla Zdrowia na Uniwersytecie w Mediolanie, w wywiadzie udzielonym włoskiemu tygodnikowi, zacytowanym na “Il Sismografo”, powiedział, że “że zdrowie papieża Franciszka już od kilku lat jest niepewne”. 

Chodzi nie tylko o powracające w czasie przesileń infekcje dróg oddechowych, które powodują u papieża problemy z oddychaniem, ale również o operację jelit, którą przeszedł kilka lat temu, oraz zapalenie uchyłków, które wymagało w tym roku interwencji chirurgicznej. Konieczność poruszania się na wózku inwalidzkim to wynik narastających problemów z kręgosłupem. Papież coraz mniej porusza się o własnych siłach.

Ale przede wszystkim należy pamiętać, że papież w młodości przeszedł poważną operację płuc, w wyniku której odjęto mu część płuca. Lekarze twierdzą, że dzisiejsze problemy z infekcjami dróg oddechowych mogą być konsekwencją tamtej koniecznej operacji. 

Dr Pregliasco stwierdził, że stan zdrowia nie jest “poważny”. Obserwował tylko zmiany na twarzy, charakterystyczną opuchliznę – dowód na to, że Franciszek podczas niedawnej choroby przyjmował dość duże dawki leków przeciwzapalnych. 

– Nawet zwykła grypa bez zapalenia płuc u starszego pacjenta, takiego jak Jego Świątobliwość, może powodować poważne konsekwencje: zmniejszoną zdolność oddychania i zaburzenia serca, takie jak tachykardia i arytmia. Z konieczności będzie musiał wkrótce zwolnić tempo, prowadzić spokojniejsze życie. I wierzę, że lekarze udzielają mu takich właśnie rad – mówił lekarz.

Jutro na Placu św. Piotra będą papieża oczekiwały tysiące dzieci, które przyniosą na “Anioł Pański” figurki Dzieciątka Jezus, aby je pobłogosławił Franciszek. To żywa rzymska tradycja zwana “Bambinelli”. 87-letni papież, który niedawno ogłosił wprowadzenie nowego dnia w Kościele – Światowy Dzień Dziecka – może spodziewać się jutro gromkiego “Tanti auguri”, wyśpiewanego przede wszystkim przez najmłodszych.