FUNKCJA
Biskup diecezjalny
CZYM SIĘ ZAJMUJE?
Biskup diecezjalny to duchowny katolicki, którego głównym zadaniem jest sprawowanie władzy zwyczajnej i bezpośredniej w powierzonej mu diecezji (z wyjątkiem spraw zastrzeżonych Stolicy Apostolskiej i podlegających innej władzy kościelnej).
Rolą biskupa diecezjalnego jest reprezentowanie swojej diecezji w załatwianiu wszystkich spraw o prawnym charakterze, a także godna reprezentacja podczas Synodu Biskupów czy Konferencji Episkopatu. Ważnym obowiązkiem biskupa diecezjalnego jest wizytowanie całej diecezji, a raz na pięć lat raportowanie Stolicy Apostolskiej o jej stanie i zmianach w niej zachodzących.
Biskup diecezjalny ma szczególną rolę przy wyświęcaniu nowych kapłanów – to jego obowiązkiem jest święcenie nowych księży i wskazywanie im właściwej drogi życia kapłańskiego.
Jak każdy kapłan, także i biskup diecezjalny ma za zadanie szerzenie Słowa Bożego, szeroko pojętą ewangelizację oraz dawanie swoim życiem świadectwo istnienia Jezusa. Ponadto w czasie swojej posługi, biskup diecezjalny musi troszczyć się o wszystkich wiernych powierzonych jego opiece, a także dbać o przestrzeganie wszystkich przepisów kościelnych. Jego rolą jest troska o to, by do dyscypliny kościelnej nie wkradły się nadużycia w obrębie sprawowania sakramentów, kultu Boga i zarządzania dobrami.
Do kompetencji biskupa diecezjalnego zalicza się władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ostatnia z nich może być wykonywana bezpośrednio przez biskupa lub przez wikariusza sądowego, a władza wykonawcza może być delegowana wikariuszowi generalnemu lub wikariuszom biskupim. Biskup diecezjalny nie może delegować władzy ustawodawczej, którą musi wykonywać samodzielnie.
HISTORIA
Urząd biskupa diecezjalnego pochodzi od działalności Apostołów i ich pierwszych następców. Z ustanowienia Bożego, władza biskupa diecezjalnego pochodzi od samego Chrystusa.
Termin „biskup diecezjalny” wprowadzony został przez Kodeks prawa kanonicznego z 1983 roku. Według wcześniejszego kodeksu (z 1917 r.) funkcja ta nazywana była „biskupem rezydencjalnym”.
Liczba diecezji, a tym samym biskupów diecezjalnych w bezpośredni sposób uzależniona jest od podziału administracyjnego Kościoła w Polsce.
KTO GO WYBIERA?
Wyłącznie papież nominuje biskupów. Wybrany kapłan zostaje biskupem diecezjalnym w przyjętym sakramencie święceń biskupich, a prawo do wykonywania tej funkcji nadaje papież. By zostać biskupem (a tym bardziej biskupem diecezjalnym) należy mieć minimum 35 lat, 5 lat kapłaństwa i odpowiednie wykształcenie (najlepiej doktorat lub licencjat, który w naukowej hierarchii kościelnej jest stopniem pomiędzy magisterium a doktoratem).
KOMU PODLEGA?
Biskup diecezjalny podlega bezpośrednio Ojcu Świętemu. To jemu zdaje sprawozdania z życia diecezji.
KTO OBECNIE PEŁNI TĘ FUNKCJĘ?
W Polsce jest obecnie 41 biskupów diecezjalnych, w tym 14 arcybiskupów metropolitów.
CIEKAWOSTKI
☛ W zarządzaniu diecezją pomagają biskupowi diecezjalnemu biskupi pomocniczy. W przypadku niemożności wypełnienia obowiązków przez biskupa diecezjalnego, jego rolę przejmuję najstarszy nominacją biskup pomocniczy danej diecezji.
☛ Misję w konkretnej diecezji, biskup rozpoczyna wówczas, gdy spełnione zostaną trzy wymogi prawne: konsekracja biskupia, misja kanoniczna oraz kanoniczne objęcie diecezji.
☛ W wypełnianiu pasterskiej posługi biskup diecezjalny powinien uwzględniać starożytną zasadę: „widzieć – oceniać – działać”.
☛ Władza biskupa diecezjalnego może wygasnąć z powodów: zrzeczenia się, przeniesienia oraz pozbawienia przez zwierzchnika.
☛ Władza rządzenia biskupa diecezjalnego nie obejmuje jedynie jednej wybranej diecezji. Częścią jego władzy jest prawo głosu w nadrzędnych organach kolegialnych i uczestnictwo w soborze powszechnym i synodach.
Katarzyna Konopka
