Zdrowie papieża Franciszka. Co wiemy na ten temat?

„Wciąż żyję” tymi słowami odpowiedział Franciszek w marcu 2023 roku na pytanie o to, jak czuje się po wyjściu ze szpitala. I choć ostatnimi czasy temat papieskiego zdrowia jakby trochę przycichł to wciąż, jest to jedna z najpilniej strzeżonych tajemnic za Spiżową Bramą. Co wiemy na temat papieskiego zdrowia?

Przede wszystkim — wizyty w szpitalu. Hospitalizacja papieża jest sprawą publiczną, ostatnio była powodem kilku odwołanych przedsięwzięć i podróży. Raz po raz do opinii publicznej trafiają kolejne informacje na temat papieskiego zdrowia; na wiele z nich trzeba jednak patrzeć z przymróżeniem oka. Wiadomo jednak, że Franciszek był czterokrotnie hospitalizowany od czasu wyboru na papieża w 2013 roku, a jako młody człowiek przeszedł poważną operację usunięcia części płuca. W międzyczasie 87-letni papież cierpiał na ataki rwy kulszowej lub bólu nerwów, które utrudniały mu chodzenie i stanie, w związku z czy poruszał się na wózku. Niedawno dodatkowo nadwyrężył więzadła kolanowe i doznał niewielkiego złamania w jednym kolanie, które zmusiło go korzystania z wózka inwalidzkiego i chodzika przez ponad rok. Wraz z korzystaniem z tego sposobu poruszania się i zmniejszonej aktywności fizycznej papieżowi doskwiera także waga.

Jako przywódca Kościoła i jeden z najważniejszych liderów na świecie ma Franciszek osobistego lekarza, dr Roberto Bernabei, który jest internistą i specjalistą geriatrii na Katolickim Uniwersytecie Najświętszego Serca w Rzymie. Ma również osobistego pielęgniarza, Massimiliano Strappettiego, pracownika watykańskiego systemu opieki zdrowotnej, któremu Franciszek przypisuje uratowanie mu życia, gdy Strappetti zdiagnozował papieski problem jelitowy w 2021 roku. W 2022 roku Franciszek mianował nawet Strappettiego swoim „osobistym asystentem ds. opieki zdrowotnej”. Strappetti i Bernabei zwykle towarzyszą Franciszkowi w jego zagranicznych podróżach, odpowiadając za papieskie zdrowie.

Kwestia zdrowia Franciszka to oczywiście też pytanie o możliwe następne konklawe. Może dlatego tak niewiele wiadomo o tym, w jakiej formie znajduje się papież. Poza hospitalizacjami, są jednak inne kwestie wiadome. Jasne jest na przykład to, że w 1957 roku, w rodzinnej Argentynie Franciszek, wówczas dwudziestolatek, cierpiał na ciężką infekcję dróg oddechowych, która zmusiła lekarzy do usunięcia części jednego płuca. Jak sam wspomina, argentyńska pielęgniarka uratowała mu wtedy życie, decydując się podwoić ilość podawanych mu leków.

Wśród innych papieskich problemów zdrowotnych znajdują się przede wszystkim trzy grupy: okrężnica i brzuch, płuca i drogi oddechowe, plecy i kolana.

Okrężnica i brzuch

To chyba najnowsze papieskie schorzenie. W 2023 roku Watykan poinformował, że papież potrzebował operacji, aby naprawić laparocele, przepuklinę, która czasami tworzy się na bliźnie, zwykle w wyniku operacji. Może być również spowodowana otyłością lub osłabieniem mięśni brzucha — w takiej sytuacji obie kwestie dotyczyły obecnego papieża. W oświadczeniu Watykanu stwierdzono, że jego zespół medyczny zdecydował, że operacja, która odbędzie się w znieczuleniu ogólnym, jest konieczna, ponieważ stan ten powodował bolesne niedrożności jelit.

Wcześniej, bo w lipcu 2021 roku papieżowi usunięto 33 cm okrężnicy podczas sześciogodzinnej operacji, która miała na celu wyeliminowanie bolesnej choroby jelit zwanej zapaleniem uchyłków. To właśnie ona miała być przyczyną naprawy laproceli.

Wokół tamtej operacji narosło jednak wiele legend, którym kres położył sam papież w wywiadzie dla agencji Reuters z 2022 roku oświadczając że pogłoski jakoby podczas operacji w 2021 roku wykryto u niego raka to „zwykłe plotki”.

Płuca i drogi oddechowe

W wieku 21 lat ówczesny Jorge Bergoglio zachorował na zapalenie opłucnej i usunięto mu część jednego z płuc w Argentynie. Przez wiele lat Jose Maria Bergoglio żył więc z częścią jedynie płuca, co nie miało jednak znaczącego wpływu na funkcjonowanie i zdrowie przyszłego papieża.

W marcu 2023 roku papież został jednak zabrany do szpitala po tym, jak skarżył się, że ma trudności z oddychaniem. Szybko wyzdrowiał po otrzymaniu antybiotyków na zapalenie oskrzeli. W kwietniu jednak tego samego roku lekarze kazali mu opuścić nabożeństwo wielkopiątkowe na świeżym powietrzu z powodu zimnej pogody w Rzymie. Jesienią 2023 roku papież opuścił także jeden dzień audiencji z powodu gorączki.

Kłopoty z oddychaniem zdają się być jednak coraz większym obciążeniem dla papieża, który z tego właśnie powodu musiał odwołać swoją wizytę w Dubaju podczas Konferencji Klimatycznej Narodów Zjednoczonych COP w Dubaju.

Plecy i kolana

Papież od dawna cierpi na rwę kulszową, przewlekłą chorobę nerwów, która powoduje ból pleców, bioder i nóg. Zaostrzenie dolegliwości spowodowało, że papież opuścił nabożeństwa sylwestrowe i noworoczne już w grudniu 2020 roku. Był to wówczas pierwszy raz, kiedy problemy zdrowotne spowodowały, że Franciszek opuścił ważne wydarzenia religijne. Franciszek cierpi na rwę kulszową od wielu lat; mówił o tym podczas konferencji prasowej podczas lotu do Brazylii w lipcu 2013 roku. — „ Rwa kulszowa jest bardzo bolesna, bardzo bolesna! Nie życzę tego nikomu” — powiedział o schorzeniu, które zaczyna się w dolnej części pleców i może powodować ból biegnący w dół uda i nogi aż do stopy.

W ostatnim czasie rozwinął się również osobny, bolesny problem z kolanem, ale jak powiedział we wspomnianym już wywiadzie dla agencji Reuters papież Franciszek w lipcu ubiegłego roku, zrezygnował z operacji, ponieważ nie chciał powtórzyć długotrwałych negatywnych skutków ubocznych znieczulenia, których doznał podczas operacji okrężnicy w 2021 roku. Zamiast tego starał się przezwyciężyć problem za pomocą terapii laserowej i magnetycznej, której był sukcesywnie poddawany.

Jednak w 2022 roku Franciszek został zmuszony do odwołania podróży do Libanu, Demokratycznej Republiki Konga i Sudanu Południowego właśnie z powodu problemów z chodzeniem. Przełożył podróż do Afryki i odwiedził oba kraje na początku ubiegłego roku. Liban czeka jednak wciąż w kolejne na papieską wizytę.

Problemy z poruszaniem się i siedzący tryb życia powoduje jednak wzmagające problemy z otyłością, które zdają się coraz bardziej doskwierać Franciszkowi.

Zdrowie psychiczne

Podczas rządów argentyńskiej dyktatury wojskowej w latach 70-tych, Franciszek szukał wsparcia u psychologa, spotykając się z nią raz w tygodniu przez sześć miesięcy, aby pomóc w radzeniu sobie z lękiem. W 2021 roku sam papież przyznał, że kiedy był młodym księdzem nauczył się radzić sobie z tym problemem poprzez różne mechanizmy, w tym słuchanie muzyki klasycznej, a zwłaszcza Jana Sebastiana Bacha. Sam żartobliwie przyznał w wywiadzie w 2017 roku, że nigdy nie brał leków uspokajających. — Włosi oferują dobrą lekcję – aby żyć w pokoju, potrzebujesz zdrowej postawy „nie obchodzi mnie to”. Nie mam nic przeciwko temu, by powiedzieć, że to, przez co przechodzę, jest dla mnie zupełnie nowym doświadczeniem” – powiedział wówczas papież.

Inne schorzenia

Przez całe swoje życie papież Franciszek napotykał różne problemy zdrowotne. W 1979 lub na początku 1980 roku zmagał się z poważną infekcją pęcherzyka żółciowego, która była prawie śmiertelna. W 2004 roku doświadczył krótkiej choroby serca spowodowanej niewielkim zwężeniem tętnicy. Ponadto zmagał się z problemem „stłuszczonej wątroby”, który przezwyciężył poprzez wprowadzenie zmian w diecie.

Pierwsze poważne problemy zdrowotne papieża pojawiły się w 2020 roku. Wówczas też w mediach i wśród opinii publicznej pojawiać się zaczęły głosy na temat stanu zdrowia papieża.

☛ Grudzień 2020 roku: ból rwy kulszowej w ostatnich dniach 2020 roku uniemożliwi papieżowi Franciszkowi przewodniczenie watykańskiej liturgii w Sylwestra i Nowy Rok.

☛ 4-14 lipca 2021 roku: Franciszek spędza 10 dni w szpitalu Gemelli w Rzymie z powodu, jak twierdzi Watykan, zwężenia jelita grubego. Lekarze usuwają 33 centymetry jego okrężnicy. Franciszek wychodzi, mówiąc, że może jeść, co chce, ale ubolewa, że nie zareagował dobrze na znieczulenie ogólne.

☛ 24 stycznia 2023 roku: Franciszek w wywiadzie dla The Associated Press mówi mówi, że uchyłkowatość lub wybrzuszenia w ścianie jelita, które skłoniły go do operacji w 2021 roku, powróciły, ale są pod kontrolą.

☛ 29 marca – 1 kwietnia 2023: papież spędza trzy dni w szpitalu Gemelli z infekcją dróg oddechowych po tym, jak poczuł ostry ból w klatce piersiowej i miał trudności z oddychaniem. Lekarze diagnozują ostre zapalenie oskrzeli i podają mu wówczas dożylnie antybiotyki.

☛ 6 czerwca 2023 roku: Franciszek przechodzi nieokreślone badania lekarskie w Gemelli i wraca do Watykanu.

☛ 7 czerwca 2023: Watykan podaje, że Franciszek przechodzi operację jamy brzusznej przez trzy godziny w znieczuleniu ogólnym i że nie było żadnych komplikacji. Oczekiwanie się, że pozostanie w Gemelli przez kilka dni powoduje że pod szpitale gromadzić się zaczynają dziennikarze, chcąc relacjonować na żywo stan papieskiego zdrowia.

☛ 25 listopada: papież Franciszek został hospitalizowany w klinice Gemelli w Rzymie. Przeszedł tam tomografię komputerową płuc.

Pomimo coraz częstszych i poważniejszych problemów zdrowotnych, papież Franciszek nie zwalnia tempa swojego pontyfikatu. W zeszłym roku odbył serie podróży apostolskich, w tym do Azji Centralnej, która jak sam stwierdził miała być jego „ostatnią długą podróżą”. Jednak na 2024 rok planowana jest papieska wizyta w Argentynie, pierwszy raz od opuszczenia tego kraju przez Jose Marię Bergoglio w 2013 roku. Można się spodziewać, że wizyta w rodzinnym kraju będzie równie intensywna, jak poprzednie.